Σε μια εβδομάδα όπου η αμερικανική διπλωματία έμοιαζε να βυθίζεται στο χάος – με τελεσίγραφα κι ένα 28 σημείων σχέδιο που πανικόβαλε Ουκρανούς και Ευρωπαίους – η άφιξη του Μάρκο Ρούμπιο στη Γενεύη λειτούργησε σαν καταλύτης. Μέσα σε λίγες ώρες ανέτρεψε το κλίμα, μάζεψε τα ασυμμάζευτα και άλλαξε θεαματικά τον τόνο των διαπραγματεύσεων: χαλάρωση προθεσμιών, μεγαλύτερη συνεργασία και ένα νέο σχέδιο – περιορισμένο πλέον σε 19 σημεία – που αλλάζει τις προβλέψεις για την ασφάλεια, την κυριαρχία και τη μελλοντική ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ.
Το 28 σημείων αμερικανικό σχέδιο για την Ουκρανία απειλούσε να εκραγεί στα χέρια της κυβέρνησης Τραμπ – γεμάτο «καυτές» παραχωρήσεις και ρωγμές που τρόμαζαν συμμάχους και Κογκρέσο – ο Μάρκο Ρούμπιο έκανε την κίνηση που κανείς δεν περίμενε. Διέρρευσε το έγγραφο σε Ρεπουμπλικανούς και Δημοκρατικούς, και μέσα σε λίγες ώρες άλλαξε το παιχνίδι.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Η παρέμβασή του όχι μόνο αποκάλυψε τι πραγματικά διακυβευόταν, αλλά ανάγκασε τον Λευκό Οίκο να αποσύρει τα πιο επικίνδυνα σημεία και να ξαναγράψει τη στρατηγική από την αρχή. Σε μια στιγμή που όλα έδειχναν να εκτροχιάζονται, ο Ρούμπιο λειτούργησε σαν από μηχανής θεός – και έσωσε την παρτίδα.
Η παρουσία του αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Ρούμπιο στη Γενεύη όχι μόνο φρέναρε τις πιέσεις και τα τελεσίγραφα, αλλά επανέφερε την αξιοπιστία της Ουάσιγκτον στο τραπέζι – αποδεικνύοντας πόσο κρίσιμος ήταν ο ρόλος του στη διαμόρφωση της αμερικανικής στρατηγικής για την Ουκρανία. Η επιρροή του στο ουκρανικό ζήτημα ήταν πολύ μεγαλύτερη απ’ όσο φαινόταν αρχικά.
Πώς ο Μάρκο Ρούμπιο άλλαξε το παιχνίδι
Ο υπουργός Στρατού των ΗΠΑ, Νταν Ντρίσκολ, μια ασυνήθιστη επιλογή για… διπλωμάτη, πέρασε δύο ημέρες την προηγούμενη εβδομάδα μεταφέροντας ένα αυστηρό μήνυμα στην Ουκρανία και στους Ευρωπαίους συμμάχους της: αποδεχθείτε την προτεινόμενη 28 σημείων ειρηνευτική συμφωνία μέχρι την Ημέρα των Ευχαριστιών – διαφορετικά… Και τότε εμφανίστηκε – σαν απομηχανής Θεός – ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Η άφιξη του Ρούμπιο στη Γενεύη την Κυριακή (23.11.2025), για να συναντήσει τον Ντρίσκολ και να συνεχίσει τις συνομιλίες με ανώτερους Ουκρανούς αξιωματούχους, άλλαξε το κλίμα. Η ομάδα της κυβέρνησης Τραμπ απομακρύνθηκε από την αυστηρή προθεσμία της Πέμπτης (27.11.2025) και, κατά την άποψη των Ευρωπαίων και των Ουκρανών, άρχισε πλέον να λαμβάνει περισσότερο υπόψη τις δικές τους θέσεις.
Αυτό αναφέρουν τέσσερα πρόσωπα με γνώση των συνομιλιών, όλα υπό τον όρο της ανωνυμίας λόγω της ευαίσθητης φύσης της διπλωματίας, σύμφωνα με το Politico.
Η χαοτική εβδομάδα της αμερικανικής διπλωματίας αποκάλυψε δύο αλήθειες για τον ρόλο του Ρούμπιο: πρώτον, ξένοι συνομιλητές και μέλη του Κογκρέσου τον βλέπουν ως τον άνθρωπο που «μαζεύει τα ασυμμάζευτα» στον φάκελο Ρωσίας – Ουκρανίας, επαναφέροντας τάξη και ευθυγραμμίζοντας την Ουάσιγκτον με τους συμμάχους της – όχι με τη Μόσχα.
Δεύτερον, η προτίμηση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να παρακάμπτει τον κλασικό μηχανισμό συντονισμού πολιτικής μεταξύ υπουργείων έχει δημιουργήσει μια ταραχώδη εξωτερική πολιτική, με υψηλόβαθμους αξιωματούχους να ενεργούν ο καθένας μόνος του. Ο διπλός ρόλος του Ρούμπιο δεν του επέτρεψε – είτε από επιλογή είτε από λάθος – να παίξει τον τυπικό ρόλο του συμβούλου εθνικής ασφάλειας που συντονίζει τα σχέδια πριν αυτά εφαρμοστούν.
Ωστόσο, στη Γενεύη φαίνεται πως βρήκε τρόπο να φέρει τελικά τους άλλους αξιωματούχους στο ίδιο πλαίσιο. Ενοποίησε τις αποκλίνουσες θέσεις της κυβέρνησης – που είχαν γίνει δημόσιες λίγες ημέρες ή ακόμη και ώρες νωρίτερα – και προώθησε μεγαλύτερη συνεργασία.
Ενώ το σχέδιο ειρήνης φέρει χαρακτηριστικά του αντιπροέδρου Τζέι Ντι Βανς, ο Ρούμπιο είναι αυτός που πέρασε το Σαββατοκύριακο στη Γενεύη αναλαμβάνοντας τα ηνία για να το τελειοποιήσει με τους Ουκρανούς και τους Ευρωπαίους.
Ωστόσο, ο Ρούμπιο δεν ήταν μόνος στη Γενεύη: μαζί του βρίσκονταν ο αναπληρωτής σύμβουλος εθνικής ασφάλειας Άντι Μπέικερ (στενός συνεργάτης του Βανς), ο ειδικός απεσταλμένος Στιβ Γουίτκοφ και ο γαμπρός του Τραμπ, Τζάρεντ Κούσνερ, οι οποίοι, όπως σχολίασε ένας Ευρωπαίος αξιωματούχος, «δείχνουν έναν ορισμένο βαθμό… ανεξαρτησίας, για να το θέσουμε ήπια». Ακόμη κι αν ο Ρούμπιο ανέλαβε τον ηγετικό ρόλο, εκείνοι συνέχισαν να υποστηρίζουν θέσεις που Ουκρανοί και Ευρωπαίοι θεωρούν εκτός γραμμής σε σχέση με την προσέγγισή του.
«Κανείς δεν ξέρει αν τώρα κινούνται όλοι συντονισμένα με τον Ρούμπιο», είπε ο αξιωματούχος.
«Τα πράγματα πήγαν προς τη σωστή κατεύθυνση στη Γενεύη. Ακόμη είναι σε εξέλιξη, αλλά δείχνουν πολύ καλύτερα τώρα», δήλωσε άλλος Ευρωπαίος αξιωματούχος. «Ο Ρούμπιο είναι επαγγελματίας και γνωρίζει το αντικείμενο. Αλλά δουλεύει για έναν πρόεδρο που εκείνος αποφασίζει στο τέλος».
Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ αρνήθηκε να σχολιάσει. Ωστόσο, ένας αξιωματούχος του τόνισε ότι «η ομάδα του προέδρου εργάζεται συντονισμένα επί δέκα μήνες» για τον τερματισμό του πολέμου Ρωσίας – Ουκρανίας.
Τη Δευτέρα, ο Βανς απέρριψε τις δηλώσεις του γερουσιαστή Μιτς Μακόνελ ότι «ο Πούτιν παίζει τον Τραμπ στα δάχτυλα», χαρακτηρίζοντάς τες «γελοία επίθεση στην ομάδα του προέδρου, που εργάστηκε ακατάπαυστα για να καθαρίσει το χάος» στην Ουκρανία.
Η συμμετοχή του Ρούμπιο επέφερε πολύ μεγαλύτερη αμερικανική ευελιξία, σύμφωνα με τέσσερα πρόσωπα που γνωρίζουν τις συζητήσεις. Ο ίδιος είπε σε δημοσιογράφους την Κυριακή ότι στόχος είναι απλώς να ολοκληρωθούν οι συνομιλίες «το συντομότερο δυνατό», όχι απαραίτητα μέχρι την Ημέρα των Ευχαριστιών.
Οι ΗΠΑ επίσης δεν είναι πλέον τόσο δεσμευμένες στο αρχικό 28 σημείων σχέδιο που είχε ανησυχήσει τους συμμάχους. Αν και η κυβέρνηση είχε επιμείνει ότι ήταν ένα «σημείο εκκίνησης» και ο Τραμπ είπε το Σάββατο ότι «δεν είναι η τελική του προσφορά», όσοι γνωρίζουν τις συζητήσεις θεωρούν ότι αρχικά δεν υπήρχε πραγματική διάθεση για εναλλακτικές. Την Κυριακή, ο Ρούμπιο το χαρακτήρισε «ένα ζωντανό, εξελισσόμενο έγγραφο».
Πλέον, οι ΗΠΑ και η Ουκρανία έχουν συντάξει ένα νέο σχέδιο 19 σημείων, χωρίς εδαφικές παραχωρήσεις, το οποίο θα συζητηθεί από τους δύο προέδρους, σύμφωνα με έναν ανώτερο Ευρωπαίο αξιωματούχο και ένα έκτο πρόσωπο με γνώση των συνομιλιών. Την ύπαρξή του αποκάλυψαν πρώτες οι Financial Times.
Παραμένει η σύγχυση σχετικά με την αρχική προέλευση του 28-σημείων αμερικανικού σχεδίου. Αν και αμερικανοί αξιωματούχοι αρχικά έλεγαν ότι ήταν αμερικανικό σχέδιο με ρωσική συμβολή, ο γερουσιαστής Μάικ Ράουντς δήλωσε το Σάββατο ότι ο Ρούμπιο του είπε – και σε άλλους νομοθέτες – πως το σχέδιο προήλθε αρχικά από τους Ρώσους. Αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ωστόσο, είπε ότι ο Ρούμπιο διέψευσε ότι ήταν κατάλογος ρωσικών επιθυμιών.
Οι νομοθέτες δεν άλλαξαν την περιγραφή της συνομιλίας, όμως λίγες ώρες αργότερα ο Ρούμπιο δήλωσε πως «η ειρηνευτική πρόταση προήλθε από τις ΗΠΑ».
Οι παρασκηνιακές επαφές Γουίτκοφ – Κούσνερ και οι μυστικές συναντήσεις με άνθρωπο του Πούτιν στο Μαϊάμι
Η Wall Street Journal δίνει μια άλλη εκδοχή για το παρακήνιο και πώς καταλήξαμε στο αναθεωρημένο αμερικανικό σχέδιο για την Ουκρανία και αποκαλύπτει ένα «στημένο παιχνίδι» στην πλάτη του Ρούμπιο. Όπως σημειώνει χαρακτηριστικά, ένα σχέδιο ειρήνης που γράφτηκε πίσω από κλειστές πόρτες, με μυστικά δείπνα στο Μαϊάμι και συμμετοχή ανθρώπου του Πούτιν, παραλίγο να αλλάξει την πορεία του πολέμου στην Ουκρανία.
Το 28 σημείων αμερικανικό προσχέδιο φαίνεται πως συνέταξαν ο ειδικός απεσταλμένος Στιβ Γουίτκοφ και ο Τζάρεντ Κούσνερ, γαμπρός του Τραμπ, και περιείχε παραχωρήσεις που θα έγερναν τη ζυγαριά ξεκάθαρα προς τη Μόσχα. Κι όμως, η κρίσιμη παρέμβαση του Μάρκο Ρούμπιο, όταν το έγγραφο διέρρευσε, απέτρεψε μια διπλωματική εκτροπή και οδήγησε στη δραστική αναθεώρησή του.
Σύμφωνα πάντα με το δημοσίευμα το αρχικό 28 σημείων σχέδιο για την ειρήνη στην Ουκρανία γράφτηκε από τον Στιβ Γουίτκοφ και τον Τζάρεντ Κούσνερ, έπειτα από «μυστικές συναντήσεις» στο Μαϊάμι με τον Κίριλ Ντμίτριεφ, στενό συνεργάτη του Βλαντιμίρ Πούτιν. Σύμφωνα με τη Wall Street Journal, ο Ντμίτριεφ απαίτησε να συμπεριληφθούν τα πλέον αμφιλεγόμενα σημεία: η εγκατάλειψη της ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, οι εδαφικές παραχωρήσεις στο ανατολικό μέτωπο και ο περιορισμός του ουκρανικού στρατού. Την ίδια στιγμή, οι προσδοκίες από τη Ρωσία ήταν ελάχιστες.
Όπως αποκαλύπτει η εφημερίδα ο Ντμίτριεφ πέταξε στο Μαϊάμι το Σαββατοκύριακο πριν από το Halloween. Εκεί πέρασε τρία βράδια στο σπίτι του Γουίτκοφ, όπου τέθηκαν οι βάσεις του σχεδίου – ένα κείμενο που έγερνε καθαρά υπέρ των ρωσικών απαιτήσεων.
Κι ενώ όλα αυτά συνέβαιναν σε ένα ιδιωτικό σαλόνι στη Φλόριντα, στην Ουάσιγκτον φαίνεται πως ο Μάρκο Ρούμπιο, δεν είχε ιδέα για το τι πραγματικά παιζόταν πίσω από την πλάτη του. Σύμφωνα με ανώτερους αξιωματούχους, ο Ρούμπιο έμαθε την πλήρη έκταση του σχεδίου μόνο όταν διέρρευσε σε Ρεπουμπλικάνους και Δημοκρατικούς. Και τότε ξεκίνησε η ανατροπή.
Ο υπουργός Εξωτερικών, που γνώριζε ότι κάποιο προσχέδιο υπήρχε αλλά όχι την πλήρη του έκταση, ενημερώθηκε στις 18 Νοεμβρίου – την ίδια μέρα που αποκαλύφθηκε δημόσια ότι η κυβέρνηση Τραμπ «καταρτίζει μυστικά» νέο ειρηνευτικό πλάνο. Ο Ρούμπιο έλαβε το σχέδιο στον Λευκό Οίκο και αμέσως ανέλαβε δράση: Το σχέδιο ξαναγράφτηκε από την αρχή.
Τα «καυτά» σημεία αφαιρέθηκαν, οι εδαφικές παραχωρήσεις κατέρρευσαν, και το 28-σημείων σχέδιο συρρικνώθηκε σε ένα νέο 19-σημείων πλαίσιο χωρίς τις πιο ακραίες απαιτήσεις – παραχώρηση εδαφών στο Ντονμπάς και εγκατάλειψη του ΝΑΤΟ. Το σχέδιο έγινε πιο αποδεκτό από το Κίεβο και η Ουάσινγκτον απέφυγε μια διπλωματική κρίση που θα μπορούσε να τινάξει τα πάντα στον αέρα.
