Αυξάνεται ο πήχης της οικονομικής στήριξης που εξετάζει να δώσει η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) στην Ουκρανία, την ίδια ώρα που δεν έχουν σταματήσει οι ενδο – ευρωπαϊκές αντιρρήσεις, ενώ εκκρεμεί το αν και ποιο σχέδιο ειρήνευσης θα συμφωνηθεί μεταξύ ΗΠΑ – Ρωσίας.
Η ΕΕ προετοιμάζεται για μια μακροχρόνια σύγκρουση με τη Ρωσία και θεωρεί ότι ένας μαζικός επανεξοπλισμός είναι αναπόφευκτος – ακόμη και μετά από μια πιθανή ειρήνη στην Ουκρανία, σύμφωνα συμπέρασμα της νέας αμυντικής στρατηγικής της ΕΕ, η οποία θα παρουσιαστεί την ερχόμενη Τετάρτη (19.3.2025), δηλαδή μία μέρα πριν τη Σύνοδο Κορυφής (20-21.3.2025) και είναι στη διάθεση της Handelsblatt.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Η Ρωσία αποτελεί «υπαρξιακή απειλή για την Ένωση», σύμφωνα με τη 19σέλιδη λευκή βίβλο για το μέλλον της ευρωπαϊκής άμυνας. Η χώρα λειτουργεί μια πολεμική οικονομία και προετοιμάζεται για μια «συστημική και μακροπρόθεσμη αντιπαράθεση με τις ευρωπαϊκές δημοκρατίες».
Λαμβάνοντας υπόψη την εμπειρία της Ρωσίας με τις επιθέσεις εναντίον των γειτόνων της και την τρέχουσα επεκτατική πολιτική της, θα παραμείνει απαραίτητο να αποτραπεί το Κρεμλίνο από περαιτέρω επιθέσεις ακόμη και μετά από μια ειρηνευτική συμφωνία στην Ουκρανία, γράφει η Επιτροπή.
Ο δεύτερος λόγος για τον μαζικό εξοπλισμό αναφέρεται μάλλον περιθωριακά στη στρατηγική: η ΕΕ δεν μπορεί πλέον να βασίζεται στην εγγύηση ασφαλείας των ΗΠΑ, καθώς η Ουάσινγκτον προσανατολίζεται περισσότερο προς τον Ινδο-Ειρηνικό, αναφέρει το έγγραφο.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Η έλλειψη αξιοπιστίας του σημαντικότερου συμμάχου, των ΗΠΑ, υπό τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ οδήγησε σε μια δεύτερη καμπή στην Ευρώπη τις τελευταίες εβδομάδες. Σε πολυάριθμες συνόδους κορυφής, οι αρχηγοί κυβερνήσεων επιχείρησαν να αναπτύξουν μια νέα ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφαλείας.
Νέο ταμείο εξοπλισμών της ΕΕ με 150 δισ. ευρώ
Η στρατηγική συνεχίζει να τονίζει ότι μια «ισχυρή διατλαντική σύνδεση» είναι ζωτικής σημασίας. Η βορειοατλαντική αμυντική συμμαχία ΝΑΤΟ παραμένει «ο ακρογωνιαίος λίθος της άμυνας στην Ευρώπη». Ταυτόχρονα, όμως, το έγγραφο απαριθμεί όλες τις προσπάθειες που προτίθεται να κάνει η Ευρώπη για να ξεφύγει από την προστατευτική της δύναμη.
Η σημαντικότερη καινοτομία ανακοινώθηκε από την πρόεδρο της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν πριν από μία εβδομάδα στην ειδική σύνοδο κορυφής της ΕΕ για την άμυνα. Σχεδιάζει ένα αμυντικό ταμείο της ΕΕ ύψους 150 δισ. ευρώ. Τα χρήματα αυτά πρόκειται να εισρεύσουν στις εθνικές κυβερνήσεις με τη μορφή ευνοϊκών δανείων για τη χρηματοδότηση κοινών εξοπλιστικών σχεδίων στην Ευρώπη.
Εκτός από αυτό το κονδύλι της ΕΕ, ο επανεξοπλισμός πρόκειται να χρηματοδοτηθεί κυρίως από τους εθνικούς προϋπολογισμούς. Προκειμένου να δοθεί στις κυβερνήσεις μεγαλύτερο δημοσιονομικό περιθώριο ελιγμών, η Επιτροπή επιθυμεί να χαλαρώσει τους κανόνες της ΕΕ για το χρέος. Οι αμυντικές δαπάνες πρόκειται να εξαιρεθούν από τους κανόνες για τέσσερα χρόνια.
Το έγγραφο στρατηγικής αναφέρει επτά τομείς στους οποίους απαιτούνται περισσότερες επενδύσεις:
- Aεράμυνα
- Συστήματα πυροβολικού
- Πυραύλους και πυρομαχικά
- Μη επανδρωμένα αεροσκάφη και συστήματα άμυνας με μη επανδρωμένα αεροσκάφη
- Στρατιωτική κινητικότητα
- Κυβερνοάμυνα
- Στρατηγικοί καταλύτες για την αναγνώριση και τη διοίκηση και τον έλεγχο μεγάλων στρατιωτικών επιχειρήσεων
Η Ευρώπη εξακολουθεί να εξαρτάται από τις ΗΠΑ για αρκετές από αυτές τις δυνατότητες.
500 «hotspots» πρέπει να αναδιοργανωθούν
Στην περίπτωση της στρατιωτικής κινητικότητας, υπάρχουν τέσσερις κεντρικοί διάδρομοι για την ανάπτυξη στρατευμάτων στην Ευρώπη, σύμφωνα με την Επιτροπή.
Αυτοί περιλαμβάνουν 500 «hotspots» (γέφυρες, σήραγγες, λιμάνια, αεροδρόμια) που πρέπει επειγόντως να ανακαινιστούν.
Σύμφωνα με το έγγραφο, τα προβλήματα δεν μπορούν να επιλυθούν με απλή αύξηση των εθνικών δαπανών. Αυτό θα ενίσχυε μόνο τον κατακερματισμό της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας. Αντ’ αυτού, οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να δαπανήσουν τα χρήματα «καλύτερα, από κοινού και σε ευρωπαϊκό επίπεδο». Αυτό θα μείωνε τον χρόνο και το κόστος των προμηθειών.
Το νέο ταμείο της ΕΕ αποσκοπεί στην απομάκρυνση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας από τις ΗΠΑ.
Για το σκοπό αυτό, οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο να εισαγάγουν μια «ευρωπαϊκή προτίμηση για τις δημόσιες συμβάσεις», προτείνει η Κομισιόν. Υπάρχει ακόμη διαφωνία μεταξύ των κρατών μελών σχετικά με έναν τέτοιο κανόνα «Buy European».
Η Γαλλία επιθυμεί να περιοριστεί στην ΕΕ, ενώ η πλειονότητα των κυβερνήσεων θέλει να μπορεί να χρησιμοποιεί δάνεια της ΕΕ για να αγοράζει από αμυντικές εταιρείες σε χώρες εκτός ΕΕ, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και η Νορβηγία.
Τα κράτη μέλη της ΕΕ φρενάρουν την Κάλλας με τη βοήθεια για την Ουκρανία
Σύμφωνα με τη στρατηγική, ωστόσο, η Ουκρανία διαδραματίζει τον σημαντικότερο ρόλο. «Η ανασυγκρότηση της ευρωπαϊκής άμυνας ξεκινά από την Ουκρανία», αναφέρεται στο έγγραφο. Επομένως, η στήριξη του Κιέβου αποτελεί την πιο επείγουσα προτεραιότητα. Η ουκρανική αμυντική βιομηχανία είναι επίσης πρωτοπόρος διεθνώς.
Η καινοτόμος δύναμη και η στάση «can do» των Ουκρανών θα μπορούσαν να δώσουν σημαντική ώθηση στην ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα.
Σε αυτό το σημείο, ωστόσο, ο ενθουσιασμός ορισμένων κρατών μελών εξασθενεί. Σήμερα (16.3.2025), οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ θα συζητήσουν και πάλι την πρόταση του επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, Κάλλας, να στηρίξουν το Κίεβο με νέα στρατιωτική βοήθεια. Το τρέχον σχέδιο, το οποίο έχει στη διάθεσή της η Handelsblatt, προβλέπει υποσχέσεις συνολικού ύψους 20 έως 40 δισ. ευρώ.
Ωστόσο, οι διπλωμάτες της ΕΕ δεν αναμένουν συμφωνία, διότι αρκετές κυβερνήσεις, συμπεριλαμβανομένων των υπερχρεωμένων χωρών της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Ισπανίας, είναι απρόθυμες να αναλάβουν πρόσθετες δαπάνες. Η απροθυμία έχει επίσης να κάνει με διαφορετικές εκτιμήσεις κινδύνου, εξήγησε ένας διπλωμάτης. Όσοι ζουν μακριά από τα ρωσικά σύνορα θεωρούν την απειλή λιγότερο οξεία.
